Τα αυθαίρετα και το ΣτΕ

«Φρένο» στις πολεοδομικές μελέτες και στα ρυμοτομικά σχέδια που εγκρίνουν την τακτοποίηση αυθαιρέτων, εφόσον υιοθετούν την ήδη διαμορφωμένη παράνομα πραγματική κατάσταση, βάζει το Συμβούλιο της Επικρατείας. Σύμφωνα με το ανώτατο δικαστήριο, δεν είναι συνταγματικά ανεκτός πολεοδομικός σχεδιασμός που δεν στηρίζεται σε νόμιμα κριτήρια, αλλά στην ήδη διαμορφωμένη κατάσταση σε μία περιοχή, υιοθετώντας δηλαδή αυθαιρεσίες και εξυπηρετώντας ιδιωτικά συμφέροντα. Το ανώτατο δικαστήριο δεν αποκλείει τη δυνατότητα να υπάρξει τακτοποίηση σε περιοχή αυθαιρέτων, ακόμα και ένταξη στο σχέδιο ή αναθεώρηση τυχόν υπάρχοντος σχεδίου, αλλά υποδεικνύει στην πολιτεία σε όλες τις ενέργειές της να ακολουθεί μόνο τα νόμιμα πολεοδομικά κριτήρια και όχι κριτήρια που οδηγούν στην εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων ή της πραγματικής κατάστασης που δημιούργησαν μόνοι τους οι ιδιοκτήτες των ακινήτων. Αυτό βέβαια σημαίνει στην πράξη ότι οι σχετικοί σχεδιασμοί (προκειμένου να εξασφαλιστούν οι κατάλληλοι δρόμοι, πλατείες, κοινόχρηστοι χώροι, άρτια οικόπεδα κ.λπ.) δεν αποκλείεται να οδηγούν και στην κατεδάφιση κάποιων αυθαίρετων κτισμάτων, ώστε να επιτυγχάνεται το ορθολογικότερο πολεοδομικό αποτέλεσμα. Ετσι επιβεβαιώνεται και σε επίπεδο ρυμοτομικού σχεδίου η αυστηρή στάση του ΣτΕ απέναντι στα αυθαίρετα, για τα οποία ούτως ή άλλως η νομολογία του έχει δεχθεί ότι δεν μπορούν να αποφύγουν την κατεδάφιση εφόσον ανεγέρθηκαν μετά το «νόμο Τρίτση» το 1983 που έδωσε την τελευταία συνταγματικά ανεκτή ευκαιρία για «νομιμοποίηση αυθαιρέτων». Το Ε' τμήμα του ΣτΕ «μπλόκαρε» σχέδιο Π.Δ. που επιχειρούσε αναθεώρηση ρυμοτομικού σχεδίου σε περιοχή του δήμου Πολίχνης στο νομό Θεσσαλονίκης, όπου -σύμφωνα με τη σχετική πολεοδομική μελέτη- υπήρχαν ακίνητα του δήμου που είχαν καταληφθεί παρανόμως από κατοίκους