Ανθρώπινες πόλεις

Όλοι μιλούν για πράσινη οικονομία και ανθρώπινες πόλεις. Περιπλανηθήκαμε σε ολόκληρο το κόσμο και συγκεκντρώσαμε τρία παραδείγματα   για το πως οι ίδιοι οι κάτοικοι κατάφεραν να κάνουν την δική τους πόλη ...ανθρώπινη.
Κουριτίμπα
Τo πρώτο βήμα του Jaime Lerner, ήταν να πεζοδρομοποιήσει τον κεντρικό δρόμο της Κουριτίμπα, εν έτει 1972. Και όλα αυτά σε ένα Σαββατοκύριακο.
Όταν άκουσε ότι οι διά.οροι ιδιοκτήτες Ι.Χ. σχεδίαζαν να περάσουν με τα αυτοκίνητα τους από τον νέο πεζόδρομο, "στρατολόγησε" τα παιδιά της γειτονίας, τα εξόπλισε με πινέλα και μπάλες, και τα άφησε να παίξουν στον δρόμο. Το πέρασμα ποτέ δεν έγινε.
Η Κουριτίμπα, είναι, σύμφωνα με πρόσφατες στατιστικές, η πιο φιλική προς το περιβάλλον πόλη του κόσμου, και μια από τις πόλεις με την καλύτερη ποιότητα ζωής, αν και όλα γίνονται με έναν πολύ φτωχό προϋπολογισμό. Πως γίνεται αυτό;
Κατ' αρχήν δεν υπάρχει μετρό. Αντ' αυτού υπάρχει ένα πυκνό και πολύ αποτελεσματικό δίκτυο από τριπλά-αρθρωτά λεωφορεία , τα οποία κάνουν αυτή τη δουλειά. Να μεταφέρουν 2 εκατομμύρια επιβάτες τη μέρα. Το εισιτήριο είναι φίξ, και κανείς κάτοικος δεν βρίσκεται πάνω από 400 μέτρα μακρυά από μια στάση. Και αυτά κίνούνται σε αποκλειστικές λωρίδες. Μόνο τα αυτοκίνητα "κολάνε" στην κίνηση.
Σύντομα, ο Lerner, σχεδιάζει να ξεκινήσει και την λειτουργία του Dock Dock, ενός μικρού ηλεκτρικού αυτοκινήτου με ταχύτητα 25 χιλιόμετρα και αυτονομία τα 50, το οποίο θα μπορεί να λειτουργεί σαν όχημα-ανταπόκριση με τα λεωφορεία.
Και αυτό δεν είναι το μόνο πράγμα που έκανε ο Lerner. Ίσως η πιο σημαντική του επιτυχία ήταν το σύστημα ανακύκλωσης. Οι κάτοικοι μιας φτωχογειτονιάς για πολλά χρόνια πέταγαν τα σκουπίδια τους σε γειτονικό χείμαρο. Ο Lerner,το 1989 οργάνωσε ένα σύστημα ανταλλαγής με τους κατοίκους των φτωχογειτονιών. Ένα φορτηγό τις επισκεπτόταν πολλές φορές μέσα στη βδομάδα, και τα σκουπίδια των κατοίκων ανταλάσσονταν με δωρεάν εισιτήρια για θεάματα. Και τα παιδιά έπερναν νέα παιχνίδια σε αντάλλαγμα για πλαστικές σακούλες και μπουκάλια που μάζευαν. Επιπλέον βρήκε δουλεία για τους τοπικούς αστέγους και άνεργους, οι οποίοι δούλευουν στις υπηρεσίες καθαριότητας και στο εργοστάσιο που ανακυκλώνει τα σκουπίδια, ενώ μερικοί κάνουν μετεκπαίδαυση στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, χρησιμοποιώντας παλιά κομπιούτερ που βρήκαν στους κάδους σκουπιδιών. Και οι ψαράδες πληρώνονται για όσα σκουπίδια αλιεύουν.
Επίσης άδεια οικόπεδα γύρω από την πόλη αγοράστηκαν από τον δήμο και μετατράπηκαν σε πάρκα, με πλωτές λίμνες που λειτουργούν βοηθητικά σε περίπτωση πλημμυρών, μια λύση πιο φτηνή από την κατασκευή φραγμάτων. Έτσι τώρα σε κάθε κάτοικο αντιστοιχούν 50 τ.μ. πρασίνου. Μια παρόμοια λύση δόθηκε και σε θέματα κατοικίας, όταν χτίστηκαν οικισμοί από τον δήμο κοντά στις εγκαταστάσεις του παλιού εργοστασίου της ηλεκτρικής εταιρίας. Οι κάτοικοι μπήκαν στα νέα σπίτια και διαμερίσματα, και έφτιαξαν το εσωτερικό τους όπως οι ίδιοι ήθελαν. Οι μεταρυθμίσεις του Lerner είναι πολύ δημοφιλείς στην πόλη, και το κατά κεφαλήν εισόδημα των κατοίκων της Κουριτίμπα είναι κατά 60% μεγαλύτερο από αυτό των υπόλοιπων Βραζιλιάνων
Vauban
Το Vauban της Γερμανίας είναι μια από τις μεγαλύτερες γειτονιές της Ευρώπης που απαγορεύονται τα αυτοκίνητα. Εκεί μένουν πάνω από 5,000 άνθρωποι. Όποιος ζεί στην περιοχή, πρέπει, τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, να αποδείξει ότι δεν έχει αυτοκίνητο, ή εάν έχει να υτο παρκάρει σε κοντινό γκαράζ. Κάθε κάτοικος δικαιούται να έχει μια θέση για παρκάρισμα εκεί, αλλά χρόνο με τον χρόνο, τα αυτοκίνητα μειώνονται και οι θέσεις ανά οικογένεια αυξάνονται.Τα αυτοκίνητα επιτρέπονται στους δρόμους, αλλά μόνο όταν πηγαίνουν με ταχύτητα κάτω των 20 χιλιομέτρων την ώρα, και επιτρέπεται μόνο να κάνουν στάση μόνο για να ξεφορτώσουν και όχι για να παρκάρουν. Στους δρόμους παιδάκια κάνουν ποδήλατο, παίζουν, κάνουν πατινάζ, χωρίς την επίβλεψη των ενηλίκων. Και οι ενήλικες όμως κοινωνικοποιούνται με έναν τρόπο που είναι ασυνήθηστος για κλασσικούς δρόμους σε αστικές περιοχές.Στις περισότερες Ευρωπαϊκές περιοχές, που είναι και μικρότερες, ακολουθείται μια πιο ακραία εκδοχή του ίδιου συστήματος. Επιτρέπεται το πέρασμα μόνο οχημάτων έκτακτης ανάγκης και οχημάτων που εκτελούν μετακομίσεις. Ακόμα και η παράδοση εμπορευμάτων γίνεται με καροτσάκια, ποδήλατα ή με τα πόδια. Υπάρχουν βέβαια, περιφερειακά κάποιες  θέσεις parking, αλλά κατά κανόνα είναι ελάχιστες. Και σε όλες το βασικό μέσο μεταφοράς είναι το ποδήλατο.
Τέτοιες περιοχές υπάρχουν  στο Εδιμβούργο, την Κολωνία, τη Βιέννη το Αμβούργο και το Άμστερνταμ.
Αλλά υπάρχουν και άλλες ιδέες παρόμοιες για την απαλλαγή από τα αυτοκίνητα, όπως οι πεζοδρομίσεις. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το Groningen της Ολλανδίας, όπου το κέντρο είναι απροσπέλαστο για τα αυτοκίνητα και ανοιχτό για τους ποδηλάτες και τους πεζούς. Τα τρία τέταρτα από τους 16,500 κατοίκους της περιοχής δεν έχουν καν αυτοκίνητο στην οικογένεια, ενώ το 40% των αστικών μετακινήσεων γίνεται με ποδήλατο


East End
Κάτοικοι του East End βαρέθηκαν να βλέπουν τους δρόμους τους να χρησιμοποιούνται ως οδοί διαφυγής από το κυκλοφοριακό, ανέλαβαν δράση και κέρδισαν.Clapton Terrace είναι μία από τις 11 "DIY S.Sreets", ένα πανεθνικό πρόγραμμα αντιμετόπισης προβλημάτων σχετικών με την κυκλοφορία, το οποίο έχει οργανωθεί από την ΜΚΟ Sustrans. Στενεύοντας τους δρόμους, ανυψώνοντας τους ώστε να είναι στο ίδιο ύψος με τα πεζοδρόμια, και τοποθετώντας  δέντρα και φυσικά εμπόδια, οι κάτοικοι έκαναν τον δρόμο πιο φιλικό προς τους πεζόυς και τους ποαδηλάτες, αλλά τον διατήρησαν προσπελάσιμο για τα Ι.Χ. Πριν από δύο χρόνια  ο δρόμος ήταν απλά μια παράκαμψη για μια ¨πηγμένη" διασταύρωση. Οι κάτοικοι απλά βαρέθηκαν την κατάσταση και ξαναενεργοποίησαν το συμβούλιο της γειτονιάς. Έβγαλαν μια απόφαση και έκαναν τον δρόμο "δικό τους".
Η ιδεά είναι εμπνευσμένη από τον Ολλανδό σχεδιαστή Hans Monderman, αλλά και την επιτυχία που είχαν αντίστοιχα project με οδούς ήπιας κυκλοφορίας σε άλλες πόλεις, όπως το Πόρτλαντ , η Κοπεγχάγη και το Φράιμπουργκ. Και τώρα αυτό εμφανίζεται σε μία σειρά Αγγλικές πόλεις, από το Torquay έως το Manchester.
Σύμφωνα με τις ιδέες Monderman, τα αυτοκίνητα  έχουν κυριαρχήσει στο αστικό τοπίο. Οι γείτονες θα έπρεπε να μπορούν να χρησιμοποιήσουν τους δρόμους σαν επέκταση των σπιτιών τους, αντί να μένουν «μέσα» λόγω διερχομένων αυτοκινήτων. Και η συμμετοχή της κοινότητας σημαίνει λιγότερα έξοδα.