650.000 τόνοι απόβλητα στο πιάτο μας

«Θολό τοπίο» παραμένει η διαχείριση των επικίνδυνων τοξικών αποβλήτων στην Ελλάδα, αφού κανείς δεν ξέρει πόσες ακριβώς ποσότητες παράγονται ετησίως και  που καταλήγουν, αλλά και που κατέληξαν οι ποσότητες των προηγούμενων ετών.
Εκτιμάται ότι η ετήσια παραγωγή επικινδύνων αποβλήτων , κυρίως από 20 επιχειρήσεις της χώρας, κυμαίνεται από 350.000 τόνους, όπως αναφέρουν τα επίσημα στοιχεία, έως 650.000 τόνους. Λόγω της ισχύουσας πρακτικής, τα τοξικά απόβλητα ουσιαστικά καταλήγουν στο ποτήρι μας, στο πιάτο μας, στην τροφική αλυσίδα και στον αέρα.
Η πρόσφατη καταδίκη της Ελλάδας τον Σεπτέμβριο του 2009 από την ΕΕ για τη διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων,  καταδεικνύει και το μέγεθος του προβλήματος.
Αυτά τόνισαν οι διακεκριμένοι ομιλητές στην ημερίδα με θέμα «Η διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων- Παρόν και προοπτικές», που διοργάνωσε το ΤΕΕ στο ξενοδοχείο Acropol, στην Αθήνα.  Η ημερίδα εντάσσεται στο έργο του ΤΕΕ και πραγματοποιήθηκε εν όψει της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος.
«Καθημερινά βρίσκονται σε ΧΑΔΑ γύρω από την Αττική επικίνδυνα απόβλητα, τα οποία εναποτίθενται εκεί πολλές φορές εν γνώσει  των τοπικών αρχόντων, αλλά και σε ρέματα, σε πλαγιές, ακόμη και σε βιολογικές καλλιέργειες. ΄Εχουμε σοβαρές ενδείξεις για ξέπλυμα επικινδύνων αποβλήτων σε κοκτέϊλς καυσίμων, κάτι που αποτελεί περιβαλλοντικό και οικονομικό έγκλημα», αποκάλυψε ο Γενικός Επιθεωρητής Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ  Παναγιώτης Μέρκος, μιλώντας στην ημερίδα, όπου μετέφερε τον χαιρετισμό της υπουργού ΠΕΚΑ Τίνας Μπιρμπίλη και της Γενικής Γραμματέας Μαργαρίτας Καραβασίλη.  Χαρακτήρισε «γκρίζα και συγκεχυμένη» την πραγματικότητα στον τομέα  της διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων και πρόσθεσε ότι οι Επιθεωρητές Πεβάλλοντος είναι λίγοι, αλλά αρχίζουν συνεργασία με το ΣΔΟΕ και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ώστε να υπάρξουν συντονισμένα αποτελέσματα, ιδιαίτερα για τις διασυνοριακές μεταφορές επικινδύνων αποβλήτων, καθώς φαίνεται να  φθάνουν στην Ελλάδα επικίνδυνα απόβλητα και από γειτονικές χώρες.
«Περίπου 600.000 τόνοι «ορφανών» επικινδύνων αποβλήτων κανείς δεν γνωρίζει που έχουν διατεθεί και το πιο πιθανό είναι να τα βρίσκουμε στο ποτήρι μας, στο πιάτο μας, στην τροφική αλυσίδα, στον αέρα», τόνισε η Περιβαλλοντολόγος Π.Μ., Επιμελήτρια ΜΕΠΑΑ Δρ. Χριστίνα Θεοχάρη , παρουσιάζοντας την εισήγηση της οργανωτικής επιτροπής της ημερίδας. Και υπογράμμισε ότι με εξαίρεση το 0,7 έως 0,8% που εξάγεται προς επεξεργασία σε εγκαταστάσεις κυρίως της Γερμανίας, του Βελγίου, της Γαλλίας και της Μ. Βρετανίας, η διαχείριση της πλειονότητας των 330.000 περίπου τόνων επικινδύνων αποβλήτων  που παράγονται ετησίως (άλλες εκτιμήσεις ανεβάζουν την ποσότητα αυτή σε πολύ μεγαλύτερο αριθμό) παραμένει στην πράξη ανεξέλεγκτη. Οι παραγωγοί των αποβλήτων αυτών διατηρούν μειωμένο έως και μηδενικό το κόστος επεξεργασίας τους, αυξάνοντας τα κέρδη τους σε βάρος του περιβάλλοντος και του κοινωνικού συνόλου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΧΩΔΕ του 2004, τα οποία θεωρούνται ημιτελή, η κ. Θεοχάρη ανέφερε ότι το 85-90% της ετήσιας παραγωγής επικινδύνων αποβλήτων αποδίδεται σε περίπου 20 μονάδες της πρωτογενούς μεταλλουργίας, διϋλισης αργού πετρελαίου, δραστηριοτήτων παραγωγής πετρελαιοειδών καταλοίπων, παραγωγής και χρήσης λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων και συναφών χημικών προϊόντων. Το υπόλοιπο 10-15% το παράγουν όλοι οι άλλοι βιομηχανικοί κλάδοι, ενώ σημαντικός είναι ο ρόλος των ιατρικών αποβλήτων, καθώς και το ζήτημα που ανακύπτει με τη διασυνοριακή μεταφορά των επικινδύνων αποβλήτων.
Στα άμεσα αναγκαία μέτρα η Δρ. Χρ. Θεοχάρη πρότεινε την ανάπτυξη και υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου και αποτελεσματικού συστήματος διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων με τη μείωση- ελαχιστοποίηση των παραγομένων, την ανακύκλωση των αξιοποιήσιμων υλικών, την επεξεργασία των εναπομεινάντων αποβλήτων και την τελική διάθεση των υπολειμμάτων. Ακόμη χρειάζεται συμπλήρωση και εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου και ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής Κώστας Καρτάλης ζήτησε να καθιερωθεί για τις επιχειρήσεις η «περιβαλλοντική ενημερότητα» και να συνδεθεί με τις οικονομικές Εφορίες, όπως η φορολογική ενημερότητα. Γιατί αυτή τη στιγμή δεν ισχύει η αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει.
Ο υπεύθυνος Περιβάλλοντος της Νέας Δημοκρατίας Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε να γίνει πλήρης αναμόρφωση του σχεδίου  διαχείρισης των απορριμμάτων και των αποβλήτων και να δημιουργηθούν δύο χώροι τελικής διάθεσης, ένας στην Βόρειο Ελλάδα και ένας στο λεκανοπέδιο και να ανατεθούν στην ιδιωτική πρωτοβουλία.
Ο εκπρόσωπος του ΛΑΟΣ Αλέξανδρος Οικονόμου ζήτησε να καθιερωθεί «πράσινος Τειρεσίας», η Μαρία Βιτωράκη, εκ μέρους των Οικολόγων Πρασίνων, πρότεινε να  ενσωματωθεί το περιβαλλοντικό κόστος στην τιμή του κάθε προϊόντος, ενώ το μέλος της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Τμήματος Οικονομίας του ΚΚΕ Μπάμπης Ζιώγας τόνισε ότι το πρόβλημα της ανεξέλεγκτης ακόμη διαχείρησς των επικινδύνων αποβλήτων είναι καθαρά πολιτικό, αφού μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικές τεχνικές για την αντιμετώπισή του, πράγμα που δεν γίνεται.
«Οι οικονομίες δεν σώζονται μόνον με τον περιορισμό του κοινωνικού κράτους, αλλά με τις προσπάθειες να προληφθεί η επιβολή προστίμων, όπως είναι τα περιβαλλοντικά πρόστιμα», τόνισε μεταξύ άλλων το μέλος της Δ.Ε. του ΤΕΕ Θεόδωρος Δραγκιώτης.