Η ανακαμψη αργεί

Η κρίση στην αγορά ακινήτων αποκτά δομικά χαρακτηριστικά και οι πτωτικές στις τιμές ακινήτων κατά το τρέχον έτος θα συνεχισθούν καθώς δεν διαφαίνονται οι συνθήκες εκείνες που θα αυξήσουν την ζήτηση. Σε κάθε περίπτωση, για την έξοδο από την κρίση διαφαίνεται ότι θα απαιτηθεί μεγάλο χρονικό διάστημα με δεδομένο ότι επιδρούν σωρευτικά παράγοντες, όπως ο μεγάλος αριθμός αδιάθετων κατοικιών, που αν συνεχιστεί ο ρυθμός απορρόφησης των τελευταίων τεσσάρων ετών απαιτούνται περίπου 20 χρόνια για την απορρόφηση των νεόδμητων κατοικιών. Η αγορά δεν μπορεί να λειτουργήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επίπεδα κάτω από το κόστος παραγωγής. Σύμφωνα με στοιχεία πτο 2012 έγιναν λιγότερες από 4.000 μεταβιβάσεις νεόδμητων οικιστικών ακινήτων, όταν το 2007 αντίστοιχα είχαν μεταβιβαστεί 100.000 κατοικίες. Πέρυσι οι τράπεζες προέβησαν σε εκτιμήσεις 28.160 κατοικιών για τραπεζικούς σκοπούς, έναντι 41.623 το 2011. Ο αριθμός των αγοραπωλησιών είναι μικρότερος και με βάση εκτιμήσεις δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τις 8-10 χιλιάδες.

Σε κάθε περίπτωση η όποια σταθεροποίηση σταδιακά επιτυγχάνεται για την ελληνική οικονομία, δεν βρίσκει ούτε θα βρει άμεσο αντίκρισμα στην κατάσταση της ελληνικής κτηματαγοράς. Σήμερα είναι σαφές ότι το πλήγμα που έχει δεχθεί η ελληνική κτηματαγορά είναι βαθύτατο, το πρόβλημα έχει πλέον δομικά χαρακτηριστικά και οι όποιες προσδοκίες ανάκαμψης δεν βρίσκουν επαρκή επιχειρήματα και αξιόπιστες εκτιμήσεις για να αναπτυχθούν. Ταυτόχρονα σημειώνεται μία σταδιακή, αλλά ευρεία αλλαγή στάσης όλων των εμπλεκόμενων στην αγορά αυτή, ιδιοκτητών, κατασκευαστών, ενοικιαστών αλλά και επενδυτών, καθώς έχουν ραγδαία αλλάξει και τα χαρακτηριστικά στο περιβάλλον, αρχής γενομένης από την υπερφορολόγηση που ακυρώνει τους μέχρι σήμερα σχεδιασμούς γύρω από την υπόθεση ακίνητο.