Δημόσια Ακίνητα : Ανακαλύπτουν το μπάχαλο

Νομικές δυσκολίες και ανεπάρκειες και προβλήματα με τον χωροταξικό σχεδιασμό καθυστερούν την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου. Το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία προσπαθεί να «καθαρίσει» περίπου 100 κρατικά ακίνητα φιλέτα τα οποία θα μπορούσε να αξιοποιήσει στο προσεχές διάστημα. Αν και η κυβέρνηση έχει αναλάβει τη δέσμευση να διορθώσει τις νομικές και τεχνικές ανεπάρκειες, να επισπεύσει τον χωροταξικό σχεδιασμό και θα εκδώσει τις άδειες που απαιτούνται για τα ακίνητα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου, όλες οι διαδικασίες αυτές γίνονται με αργούς ρυθμούς. Έτσι, ελάχιστος αριθμός από τα ακίνητα που έχουν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ από την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου θεωρούνται ώριμα προς αξιοποίηση. Παράλληλα, εξετάζεται η δυνατότητα σύστασης εμπράγματου δικαιώματος σε γη που ανήκει σε άλλον, ήτοι ο λεγόμενος θεσμός «επιφανείας». Ο θεσμός της «επιφανείας» που ήταν μέρος του Ελληνικού Δικαίου μέχρι το 1946, οπότε καταργήθηκε, θα διευκολύνει τις τιτλοποιήσεις εσόδων από την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου. Ο νόμος για την επανεισαγωγή του θεσμού της «επιφανείας» προβλέπει μεταξύ άλλων ότι εταιρείες χαρτοφυλακίου ακινήτων (sovereign real estate funds) του Δημοσίου μπορούν να τιτλοποιούν μελλοντικά έσοδα από «εδαφονόμια».

Το «εδαφονόμιο» είναι το αντάλλαγμα που θα πληρώνουν οι ιδιώτες στο Δημόσιο για την απόκτηση – μέσω μακροχρόνιων συμβάσεων – της πλήρους κυριότητας των κτισμάτων που θα οικοδομούνται ή έχουν ήδη οικοδομηθεί στις δημόσιες εκτάσεις. Ωστόσο, απαραίτητη προϋπόθεση για να λειτουργήσει αποτελεσματικά ο θεσμός και για να γίνουν οι τιτλοποιήσεις είναι οι εταιρείες χαρτοφυλακίου ακινήτων να έχουν στην κατοχή τους «καθαρά» ακίνητα, που θα διέπονται από συγκεκριμένους όρους χρήσης και αξιοποίησης. Απο την άλλη πλευρά σε ενδελεχή νομικό έλεγχο 35 ακινήτων που θεωρούνται περισσότερο ώριμα προς αξιοποίηση προχωρά το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων, με την ελπίδα πως όταν έρθει η ώρα των διαγωνισμών θα έχει βελτιωθεί το επενδυτικό κλίμα. Τα στελέχη του Ταμείου υποστηρίζουν πως τους τελευταίους μήνες έχει υπάρξει συστηματικός έλεγχος αρκετών από τα περίπου 80.000 ακίνητα που έχουν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ μέσω της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ – προέκυψε από τη συγχώνευση της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου και της Εταιρείας Τουριστικών Ακινήτων). Οπως είχε δηλώσει σε πρόσφατο συνέδριο ο εντεταλμένος σύμβουλος του Ταμείου Ανδρέας Ταπραντζής, έχουν εντοπιστεί περί τα 600 ακίνητα που έχουν, εκ πρώτης όψεως, δυνατότητες αξιοποίησης. Ομως για να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα απαιτούνται περαιτέρω έλεγχοι για το ιδιοκτησιακό καθεστώς, τη σημερινή κατάσταση, πιθανές καταπατήσεις τμημάτων κ.λπ. Βέβαια δε χρειάζεται κάποιος να γνωρίζει σε βάθος το μπάχαλο με το ιδιοκτησιακό καθεστώς μεγάλου τμήματος της δημόσιας περιουσίας για να θεωρήσει ανεδαφικές τις προβλέψεις του μνημονίου σύμφωνα με τις οποίες το ΤΑΙΠΕΔ θα έπρεπε να έχει ήδη δημιουργήσει τρία χαρτοφυλάκια ακινήτων. Κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί, με δεδομένο το κλίμα στην οικονομία και την επιδεικτική αποχή των ξένων από τη βυθιζόμενη ελληνική αγορά ακινήτων. Περισσότερο ρεαλιστικό θεωρείται από τα στελέχη της αγοράς ένα σχέδιο σταδιακής αξιοποίησης μεμονωμένων ακινήτων που διαθέτουν ξεχωριστά χαρακτηριστικά και μπορούν να προσελκύσουν διεθνές ενδιαφέρον.