Σκοτώνουν τα ακίνητα όταν ... γεράσουν

Ανατροπές στην αγορά ακινήτων αναμένεται να προκαλέσει η νέα πρόταση της Κομισιόν για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων. Στο πλαίσιο της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Ενωσης για μείωση κατά 55% των αερίων του θερμοκηπίου ώς το 2030, ώστε να φτάσουμε σε μηδέν εκπομπές ρύπων έως το 2050, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει να θεσπιστούν ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης για την ανακαίνιση των κτιρίων που ήδη υπάρχουν, αλλά και για τα νέα. Οι ανακοινώσεις αναμένονται την Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου και οι πληροφορίες έχουν ήδη προκαλέσει την αντίδραση των ιδιοκτητών ακινήτων.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΟΜΙΔΑ -και της Διεθνούς Ενωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων-, Στράτο Παραδιά, περίπου 3 εκατομμύρια κτίσματα στην Ελλάδα θα οδηγηθούν εκτός αγοράς, αφού οι αγοραπωλησίες αλλά και η ενοικίασή τους θα εξαρτηθούν άμεσα από την ανταπόκριση των ιδιοκτητών στην απαιτούμενη «πράσινη» ανακαίνισή τους. Για μακροπρόθεσμα κέρδη για τους ιδιοκτήτες και τον πλανήτη κάνουν λόγο οι αναλυτές από τις Βρυξέλλες. Ολα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν συμφωνήσει στους στόχους που έχει θέσει η Επιτροπή για το 2030 και το 2050, αφού όλοι οι ηγέτες παραδέχονται ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής θα είναι πιο καταστροφικές αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι «27» αποφάσισαν να επαναπροσδιορίσουν τις δεσμεύσεις τους για τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Η Ελλάδα έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές κατά 22,7% σε σχέση με το 2005 - ο προηγούμενος στόχος ήταν μείωση κατά 16%. Σε αυτή τη μείωση, τα κτίρια θα παίξουν καθοριστικό ρόλο, αφού ο κτιριακός τομέας είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής ενέργειας στην Ε.Ε. και από τους μεγαλύτερους εκπέμποντες αέρια του θερμοκηπίου. «Ο οικιακός τομέας καταναλώνει το 40% του συνόλου των εισαγωγών φυσικού αερίου στην Ε.Ε., περισσότερο από τη βιομηχανία και την ηλεκτροπαραγωγή», εξήγησε ο Γιαν Ροσνόου, διευθυντής του ευρωπαϊκού προγράμματος «Σχέδιο Ρυθμιστικής Βοήθειας». «Αυτή τη στιγμή, τα βασισμένα σε ορυκτά καύσιμα κτίρια αφήνουν εκατομμύρια νοικοκυριά σε ολόκληρη την Ε.Ε. ανίσχυρα απέναντι στην εκτόξευση των τιμών ενέργειας, επιδεινώνοντας την ενεργειακή φτώχεια και τροφοδοτώντας την κοινωνική αναταραχή. Για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών της κρίσης, λοιπόν, απαιτούνται μακροπρόθεσμες λύσεις σε επίπεδο πολιτικών επιλογών της Ε.Ε. για σταδιακή κατάργηση της χρήσης όλων των ορυκτών καυσίμων και την επιτάχυνση μιας βαθιάς μετάβασης προς ένα ιδιαίτερα ενεργειακά αποδοτικό, βιώσιμο, απαλλαγμένο από τις εκπομπές και πλήρως ανανεώσιμο κτιριακό απόθεμα», εξήγησε η Δώρα Πετρουλά, αν. διευθύντρια του Climate Action Network (CAN) Europe. Σύμφωνα με την οργάνωση, τα κέρδη για τους ιδιοκτήτες θα είναι μακροπρόθεσμα πολύ μεγαλύτερα. Ενα βασικό στοιχείο της επικείμενης αναθεώρησης σχετικής οδηγίας είναι τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων. Τα πρότυπα αυτά απαιτούν όλα τα κτίρια να αναβαθμίζονται με την πάροδο του χρόνου σε υψηλότερες ενεργειακές επιδόσεις. Ταυτόχρονα, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να επιταχύνουν την ανάπτυξη προγραμμάτων ενεργειακής απόδοσης για να στηρίξουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις στις απαιτούμενες επενδύσεις συμμόρφωσης με τα πρότυπα.

Μια πρόταση της Κομισιόν που έχει προκαλέσει… ίλιγγο σε πολλά κράτη-μέλη είναι το σύστημα εμπορίας εκπομπών ρύπων της Ε.Ε. να επεκταθεί και στον κτιριακό τομέα. Πολλοί ειδικοί λένε ωστόσο ότι το ETS2 (όπως θα μπορούσε να ονομαστεί), παρ’ όλο που θα ελέγχεται κεντρικά από τις Βρυξέλλες, θα προσφέρει στα κράτη-μέλη «εύκολη» υλοποίηση των στόχων και οικονομική βοήθεια. Σύμφωνα με πληροφορίες , η Επιτροπή δεν αναμένεται να επιμείνει, αν τα κράτη-μέλη δεν συμφωνήσουν σε αυτό το νέο εργαλείο, ωστόσο θα πρέπει να βρουν τρόπους να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους. Η επέκταση του ETS και στα κτίρια «σημαίνει ότι τα κράτη-μέλη θα έχουν περισσότερα έσοδα από τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αλλά τα έσοδα αυτά θα μπορούν και θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για μέτρα ενεργειακής απόδοσης στα σπίτια και να ενισχύσουν τους πιο αδύναμους οικονομικά να μπορέσουν να ανταποκριθούν», διευκρινίζει ο Γιαν Ροσνόου. Και δίνει κάποια παραδείγματα: «Πρέπει να επιταχύνουμε την αντικατάσταση της θέρμανσης με ορυκτά καύσιμα με συστήματα θέρμανσης από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως οι αντλίες θερμότητας και τα συστήματα τηλεθέρμανσης, που χρησιμοποιούν θερμότητα με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα». «Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας υπολόγισε στην έκθεσή του Net Zero 2050 που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο ότι πρέπει να σταματήσουμε να εγκαθιστούμε νέους λέβητες φυσικού αερίου μέχρι το 2025. Προς το παρόν είναι ακόμη δυνατό να αγοράσει κανείς έναν νέο λέβητα αερίου που έχει ενεργειακή απόδοση Α. Ενα πρώτο βήμα είναι να δοθεί ένα σαφές μήνυμα στους καταναλωτές ότι ο λέβητας αερίου δεν είναι η πιο αποδοτική επιλογή. Αρκετές χώρες στην Ευρώπη έχουν επίσης αρχίσει να απαγορεύουν την εγκατάσταση ορυκτών συστημάτων θέρμανσης, με πιο πρόσφατη τη νέα γερμανική κυβέρνηση. Μια τέτοια προσέγγιση μπορεί να υποστηριχθεί από την ΕΕ στο πλαίσιο της οδηγίας για τον οικολογικό σχεδιασμό και των προτύπων που θέτει», προσθέτει ο κ. Ροσνόου. Η πρόταση της Κομισιόν που παρουσιάζεται αύριο 15 Δεκεμβρίου θα είναι το πρώτο βήμα για την υιοθέτηση αυτών των κανόνων. Η πρόταση θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η εφαρμογή αναμένεται το αργότερο από το 2027, ενώ σκοπός είναι έως το 2035 ολόκληρο το εθνικό κτιριακό απόθεμα να καλύπτεται από ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης.