Οι ρυθμίσεις για τα καταπατημένα

Αλλάζουν όλα στο καθεστώς των καταπατημένων εκτάσεων γης. Στο πλαίσιο αυτό, το ΥΠΟΙΚ τροποποιεί  τη διαδικασία εξαγοράς των κατεχομένων, θέτοντας τις παρακάτω προϋποθέσεις :

1. Όποιος κατέχει αυθαίρετα, με ή χωρίς τίτλους, δημόσιο ή ανταλλάξιμο ακίνητο που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και υπάγεται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών, καταγεγραμμένο ή μη, με ή χωρίς κτίσματα, δικαιούται να ζητήσει από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών, την εξαγορά αυτού, μέσα σε προθεσμία ενός έτους από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, εφόσον κατέχει το ακίνητο επί τουλάχιστον μία εικοσαετία, χωρίς διακοπή, και μέχρι την 31-12-2013 και εφόσον η κατοχή συνεχίζεται μέχρι και την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου. Στο χρόνο της αυθαίρετης κατοχής του αιτούντος συνυπολογίζεται και ο χρόνος που το ακίνητο ήταν στην κατοχή των φερομένων ως δικαιοπαρόχων του με καθολική ή ειδική διαδοχή.

2. Μπορεί να εξαγορασθεί, κατ’ ανώτατο όριο:

α) επί αστικών ακινήτων:

αα. Για οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, έκταση μέχρι 5 στρεμμάτων.

ββ. Για περιοχές που βρίσκονται μέσα σε σχέδιο πόλης ή για οικισμούς που προϋφίστανται του έτους 1923, έκταση ίση με το ελάχιστο εμβαδόν αρτίου, κατά κανόνα ή παρέκκλιση, και οικοδομήσιμου οικοπέδου κατά το οικείο σχέδιο πόλεως. Κατ’ εξαίρεση, επιτρέπεται η εξαγορά συνεχόμενης έκτασης, εφόσον αυτή καλύπτεται από μόνιμα κτίσματα.

β) επί αγροτικών ακινήτων, ενιαία έκταση μέχρι 10 στρέμματα και μέχρι 20 στρέμματα συνολικά.

3. Είναι δυνατή η εξαγορά περισσότερων του ενός ακινήτου από τον ίδιο κάτοχο, φυσικό ή νομικό πρόσωπο, υπό την προϋπόθεση ότι το σύνολο των εξαγοραζομένων εκτάσεων δεν υπερβαίνει τα 20 στρέμματα. Στην περίπτωση του προηγούμενου εδαφίου, στην αίτηση εξαγοράς προσδιορίζεται το ακίνητο ή τα ακίνητα για τα οποία ασκείται το δικαίωμα εξαγοράς. Μετά την έκδοση της απόφασης εξαγοράς, ο αιτών παραιτείται, με έγγραφη δήλωσή του προς την οικεία Κτηματική Υπηρεσία, από κάθε διεκδίκηση κυριότητας επί οποιουδήποτε άλλου αυθαιρέτως κατεχόμενου δημόσιου ακινήτου. Αν, μετά την ικανοποίηση των αιτήσεων εξαγοράς, δημιουργούνται εναπομείναντα μη άρτια ακίνητα Β.Κ., η Επιτροπή του άρθρου 10 έχει δικαίωμα να ζητήσει από όμορο ή όμορους αιτούντες να εξαγοράσουν και το εναπομείναν τμήμα ως προσκυρωτέο, άλλως να παραιτηθούν πλήρως από την υποβληθείσα αίτηση.

4.Η εξαγορά ακινήτου επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα κτίσματα, σε καμιά περίπτωση δεν νομιμοποιεί τα κτίσματα αυτά. Εντός αποκλειστικής προθεσμίας 12 μηνών από την έκδοση της απόφασης εξαγοράς, ο αιτών οφείλει να υποβάλει αίτηση νομιμοποίησης ή τακτοποίησης των κτισμάτων, επί ποινή ανάκλησης της απόφασης εξαγοράς.

5.α. Περισσότεροι κάτοχοι του ιδίου ακινήτου δικαιούνται να εξαγοράσουν ο καθένας το τμήμα που κατέχει, εφόσον είναι εφικτός ο φυσικός διαχωρισμός, εφαρμοζομένης αναλόγως της παραγράφου 2 του παρόντος.

β. Εάν ο φυσικός διαχωρισμός δεν είναι εφικτός, το ακίνητο εξαγοράζεται εξ ολοκλήρου και εξ αδιαιρέτου από τους κατόχους κατά το ποσοστό που αντιστοιχεί στο κατεχόμενο από τον καθένα τμήμα.

γ. Τα τμήματα των προηγούμενων περιπτώσεων για τα οποία δεν υποβάλλεται εμπροθέσμως από τους κατόχους τους αίτηση εξαγοράς, εκποιούνται στους λοιπούς κατόχους που έχουν υποβάλλει σχετική αίτηση, σε ποσοστό ανάλογο με την κατεχόμενη μερίδα τους.

δ. Επί περισσοτέρων κατόχων, προτιμάται για την εξαγορά, κατά σειρά, ο ανεγείρας κτίσμα ή ο συνιδιοκτήτης με το Δημόσιο και, επί περισσοτέρων συνιδιοκτητών του Δημοσίου, αυτός που έχει το μεγαλύτερο ποσοστό.

6. Σε περίπτωση που τα παραχωρούμενα ακίνητα βρίσκονται σε παραμεθόριες περιοχές κατά την έννοια του ν.1892/1990, για την εξαγορά απαιτείται και η τήρηση των προϋποθέσεων του νόμου αυτού.

7. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του κατά περίπτωση αρμόδιου Υπουργού, καθορίζονται ειδικότερες προϋποθέσεις ή παράμετροι προσκύρωσης, κριτήρια διαφοροποίησης της επιλογής τμήματος καταπατημένου ακινήτου σύμφωνα με την παράγραφο 3, καθώς και κάθε λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. Πώς προσδιορίζεται το τίμημα εξαγοράς Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται :

α. Για τις εκτός σχεδίου περιοχές, η αντικειμενική αξία που έχει το ακίνητο κατά το χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης εξαγοράς.

β. Για τις εντός σχεδίου περιοχές λαμβάνεται υπόψη η χαμηλότερη αντικειμενική αξία του οικείου Διαμερίσματος.

γ. Η κατά τα ως άνω προσδιοριζόμενη αξία, προσαυξάνεται κατά ποσοστό 20%, αν επί του ακινήτου υφίστανται κτίσματα. Ταυτόχρονα, επί του τιμήματος εξαγοράς και μέχρι του ποσού των 100.000 ευρώ παρέχεται έκπτωση 10%, εφόσον :

α) Στο προς εξαγορά ακίνητο υφίσταται κτίσμα έως 120 τ.μ, ή 140 τ.μ., σε περίπτωση πολυτέκνου, το οποίο αποτελεί την πρώτη και μόνη κατοικία του αιτούντος.

β) Ο ίδιος ο αιτών ή προστατευόμενο μέλος της οικογενείας του είναι ανάπηρος σε ποσοστό 80% και άνω. Η ανωτέρω έκπτωση παρέχεται αυτοτελώς για κάθε μία των προβλεπομένων α΄και β΄ περιπτώσεων και εφόσον ο αιτών κατά τα 5 προηγούμενα της υποβολής της αιτήσεως οικονομικά έτη δεν δήλωσε εισόδημα μεγαλύτερο από 20.000 ευρώ. Το πέραν του ποσού των 100.000 ευρώ τμήμα του τιμήματος εξαγοράς καταβάλλεται χωρίς τις ανωτέρω εκπτώσεις.

Σε περίπτωση μεταβίβασης του εξαγορασθέντος ακινήτου πριν την παρέλευση 5 ετών από την ημερομηνία της εξαγοράς, ανακαλούνται αυτοδικαίως οι παρασχεθείσες κατά τα ανωτέρω εκπτώσεις και ο αιτών υποχρεούται να καταβάλει το ποσό της έκπτωσης σε μια δόση. Σχετικά εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Όσον αφορά τις εκκρεμείς αιτήσεις εξαγοράς, υπάγονται στις διατάξεις του καινούργιου νόμου του ΥΠΟΙΚ και εξετάζονται σύμφωνα με τις προθεσμίες, τους όρους, τις διαδικασίες και τις προϋποθέσεις του.

Η εξαγορά ακινήτου κατά τον παρόντα νόμο είναι υποχρεωτική για το Δημόσιο, το οποίο μπορεί να την αρνηθεί μόνο αν συντρέχουν επιτακτικοί λόγοι δημοσίου συμφέροντος, αναγόμενοι αποκλειστικά σε ζητήματα: α. εθνικής άμυνας β. δημόσιας ασφάλειας γ. δημόσιας υγείας δ. αξιοποίησης δημόσιας περιουσίας και ε. ειδικού ενδιαφέροντος του Υπουργείου Οικονομικών. Σε περίπτωση συνδρομής κάποιας από τις ανωτέρω περιπτώσεις, ζητείται σύμφωνη γνώμη από το καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργείο και, για την περίπτωση δ’, και από το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (Τ.Α.Ι.ΠΕ.Δ.).

Η γνώμη των παραπάνω φορέων διατυπώνεται εντός αποκλειστικής προθεσμίας ενός μήνα από την αποστολή σε αυτούς του αιτήματος, μετά την άπρακτη παρέλευση της οποίας τεκμαίρεται η συμφωνία τους. Ο Φορέας ηλεκτρονικής υποδοχής αποστέλλει τα σχετικά αιτήματα εξαγοράς στην αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση, εντός προθεσμίας ενός μήνα από τη λήξη της προθεσμίας του προηγούμενου εδαφίου. Σε περίπτωση μη συμφωνίας, εκδίδεται αιτιολογημένη απορριπτική απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης που αποστέλλεται στον αιτούντα μετά την πάροδο προθεσμίας ενός μηνός από τη λήψη της αρνητικής γνώμης. Επίσης, εξαιρούνται ακίνητα ή τμήματα αυτών τα οποία: α) έχουν κηρυχθεί απαλλοτριωτέα ή ρυμοτομούμενα ή επί των οποίων βρίσκονται κτίσματα τα οποία από την κείμενη νομοθεσία θεωρούνται ως διατηρητέα ιστορικά μνημεία. β) κείνται εντός ζώνης 100 μέτρων από την ακτογραμμή, εφόσον μέχρι την υποβολή της αίτησης εξαγοράς δεν έχει καθορισθεί στην περιοχή οριστικά οριογραμμή αιγιαλού και παραλίας.

Επί αιτήσεων που αφορούν μη καταγεγραμμένα ακίνητα, εξαιρούνται της εξαγοράς ακίνητα ή τμήματα αυτών τα οποία: α) εμπίπτουν σε χώρο που έχει κηρυχτεί ως αρχαιολογικός. β) είναι αστικά και βρίσκονται σε περιοχή στην οποία δεν επιτρέπεται η δόμηση και δεν είναι προσκυρωτέα. γ) αποτελούν τμήμα δάσους, δασικής ή αναδασωτέας έκτασης. Είναι, όμως, δυνατή η εξαγορά, κατά τις διατάξεις του παρόντος, εκτάσεων που έχουν χαρακτηριστεί ως γεωργικές, χορτολιβαδικές και βραχώδεις ή πετρώδεις, κατά τις διατάξεις των περιπτώσεων α’, β’ και γ’ αντίστοιχα της παραγράφου 6 του άρθρου 3 του ν.998/1979.