Τραπεζίτες, εκατομμυριούχοι και άστεγοι

Κείμενο:

Γιάννης Καλλιδρόμιος, εικαστικός.

Η αλήθεια είναι ότι το ιστορικό κέντρο της Αθήνας , είναι η πιο παραμελημένη αλλά και η πιο συναρπαστική γειτονιά της πόλης. Για να το αισθανθείς θα πρέπει να αφεθείς όχι μόνο σε μία περιπλάνηση στα δρομάκια του αλλά και στις εμπειρίες που απλόχερα προσφέρει. Αλήθεια σε ποια περιοχή της πόλης μπορεί να συνυπάρχουν τα πιο επιβλητικά αρχοντικά της Αθήνας του 19ου αιώνα με τις κιτς προσθήκες από τσίγκο και τζάμι στις κατασκευές της δεκαετίας του ΄60 και του ΄70; Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Εκεί συναντάς τους μαγαζάτορες της Αιόλου, που κάθε βράδυ δίνουν στέγη στους αστέγους της γειτονιάς προσφέροντας τις εσοχές των καταστημάτων τους. Και οι αντιθέσεις εναλλάσσονται : τα in μπαρ της Αβραμιώτου που συνορεύουν με τα ετοιματζίδικα της Αθηνάς, οι ναρκομανείς που σέρνονται να συναντούν το πρωί της Κυριακής –και όχι μόνο-το εκκλησίασμα της Χρυσοσπηλιώτισας.

Το ιστορικό κέντρο είναι η μοναδική γωνιά της Ελλάδος , όπου μπορεί να βρεις αλλά και να δεις, τα πάντα. Και το κυριότερο; Εδώ δεν μπορείς να μείνεις νηστικός. Οι ταβέρνες της αγοράς , προσφέρουν 24 ώρες το 24ωρο φαγητό. Πριν λίγα χρόνια ένας φίλος ηθοποιός μου είχε παρομοιάσει τις ταβέρνες αυτές ως οθόνη που προβάλλεται ένα ντοκιμαντέρ για την σύγχρονη Ελλάδα: «αν μπορείς να κάτσεις στην καρέκλα , 24 ώρες χωρίς διακοπή, θα περάσει από μπροστά σου ολάκαιρη η σύγχρονη Ελλάδα. Από μεροκαματιάρηδες μέχρι καθηγητές Πανεπιστημίου και από μικρομαγαζάτορες που πουλάνε ρετάλια με το κομμάτι μέχρι κοσμικοί επιχειρηματίες. Από πουτάνες και πρεζάκηδες μέχρι παπάδες και αστυνομικούς. Όλες οι φυλές της πόλης στέλνουν εδώ τους εκπροσώπους τους και εσύ δεν έχεις παρά να παρατηρείς για να αποκομίσεις μνήμες και γνώσεις» , μου είχε πει και είχε δίκιο

Στην πλατεία Κοτζιά είναι το κτίριο της Εθνικής Τραπέζης. Ο περίφημος ξενώνας που βρίσκεται καμουφλαρισμένος στην ταράτσα έχει φιλοξενήσει τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Πενήντα μέτρα παρακάτω , οι εσοχές των καταστημάτων που βρίσκονται απέναντι στο ξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής έχουν μετατραπεί σε ξενώνα αστέγων και σε κρυψώνα ναρκομανών που κτυπάνε τις ενέσεις τους. Τι και αν πενήντα μέτρα παραπάνω βρίσκεται ένα από τα πιο «σκληρά» αστυνομικά τμήματα της πόλης; Στο ιστορικό κέντρο επικρατεί ο κανόνας της …ανοχής. Στη γωνιά Σοφοκλέους και Αιόλου, στο 4ο όροφο του κτιρίου της Εμπορικής Τραπέζης βρίσκεται το γραφείο του προέδρου της . Ένας χώρος επενδυμένος από πάνω μέχρι κάτω με ξύλο, σύμβολο της ισχύος του πλούτου. Και όμως , η Αιόλου κατέχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά κενών εμπορικών χώρων. Στα συντρίμμια των ονείρων των χρεωκοπημένων εμπόρων μπορεί να βρίσκεται και η επιστολή απόρριψης «του αιτήματος για την χορήγηση του δανείου κινήσεως» , με τη υπογραφή του κ. προέδρου του 4ου.

Πάντως, εδώ δεν θα σου λείψει η διασκέδαση. Εμπορικοί δρόμοι με ιστορία έχουν γεμίσει με σύγχρονα μπαράκια και καφέ . Πραξιτέλους, Αιόλου αλλά και η πλατεία της Αγ. Ειρήνης είναι τα ζωντανά παραδείγματα της σύγχρονης διασκέδασης. Και όμως το πρωί , στις στοές της Βλαχάβα ή στην πλατεία των Αγ. Θεοδώρων μπορεί να βρει κανείς παλιομοδίτικα καφενεία που προσφέρουν καφέ από μπρίκι και μοναδικό μεζέ για ούζο η μπύρα. Γι΄αυτό, όμως που θα πρέπει κανείς να αγωνιστεί είναι για ένα …βιβλίο, αφού με εξαίρεση ένα βιβλιοπωλείο στην Αιόλου το είδος είναι σε συνθήκες εξαφάνισης.

Είναι ίσως η μοναδική γειτονιά στο κέντρο της Αθήνας , που μόλις κλείσουν τα μαγαζιά δεν αντιμετωπίζεις πρόβλημα χώρων στάθμευσης. Υπάρχουν όσες θέλεις , αλλά κανείς δεν το ρισκάρει αφού οι πιθανότητες να βρεί το αμάξι του σπασμένο από «αγνώστους» οι οποίοι στάμπαραν το παρατημένο ευρώ ανοικτό ραφάκι είναι κάτι παραπάνω από 50%. Όμως βλέπεις ποδηλάτες που δεν φοβούνται να ανεβοκατεβαίνουν την Αιόλου, την Αθηνάς.

Αυτή η συνεχής εναλλαγή του παλιού με το καινούργιο, της χλιδής με την ανέχεια , της εγκληματικότητας με την ηθική είναι το «βουβό» παιγνίδι που παίζεται καθημερινά σε αυτό το κομμάτι της πόλης. Το εγκαταλελειμμένο κτίριο του Χρηματιστηρίου, δίπλα με το κτίριο Καρατζά . Το πρώτο κτίριο γραφείων της Αθήνας στην Κοτζιά σε πλήρη εγκατάλειψη απέναντι από το, επιβλητικό και προσεκτικά φωτισμένο , Μέγαρο Μελά. Και το δημαρχείο της Αθήνας να «ακουμπά» τη γλίτσα της δημοτικής αγοράς και την ηρωίνη της Βαρβακείου αγοράς. Η λάμψη του ανακαινισμένου κτιρίου του Ζάρα -Κοραή και Σταδίου-απέναντι από την μίζερη Δραγατσανίου που σαν γερασμένη πόρνη αναπολεί την εποχή των ηλεκτρικών ψυγείων με γραμμάτια. Το πιο κιτς κτίριο του κέντρου, στην πλατεία Θεάτρου που μέχρι πριν δέκα πέντε χρόνια φιλοξενούσε μία διεύθυνση της Αστυνομίας, συντροφεύει πλέον ναρκομανείς και παράνομους μετανάστες . Όμως λίγο παραπάνω , ούτε 20 μέτρα, βρίσκεται ένα design ξενοδοχείο. Και όμως , μία φράση του εφημέριου μίας εκκλησίας της περιοχής τα λέει όλα για το ιστορικό κέντρο της πόλης: «Είμαστε η ενορία που δεν έχει ούτε ένα ενορίτη». Και όμως πάτερ ποιος μπορεί να ζήσει μέσα σε τόσες αντιθέσεις;

Η καθημερινότητα μου

Εγώ κατοικώ εδώ. Αγόρασα πριν τέσσερα χρόνια τον τελευταίο όροφο , 120 τμ για 800 ευρώ το τετραγωνικό , μίας πολυκατοικίας που φιλοξενούσε βιοτεχνίες. Κάθε φορά που βγαίνω στην βεράντα η Λυκαβηττός και η Ακρόπολη εισβάλλουν στην ψυχή. Αλλά κάποια βράδια σκέπτομαι πόσο δύσκολη θα ήταν η ζωή μου με ένα παιδί . Η αλήθεια είναι ότι ψιλοφοβάμαι όταν χρειαστεί τα ξημερώματα , να πάω μέχρι την Αθηνάς , συντροφεύοντας τη Λίνα στην προσπάθεια της να βρει ταξί . Θα μου πείτε γιατί δεν την πάω με αυτοκίνητο; Διότι, όπως σας είπα , το αυτοκίνητο μου , δεν το παρκάρω εκεί κοντά και επιπλέον είμαι τεμπέλης. Το κόστος για το παρκινγκ είναι σχετικά υψηλό αλλά αυτά που πληρώνω τα κερδίζω από τον εξαιρετικό συνδυασμό ποιότητας και τιμής που εξασφαλίζουν τα μαγαζιά της Βαρβακείου και της δημοτικής ψαραγοράς και κρεαταγοράς. Και για να μη σας πως για τα υπέροχα τυριά και αλλαντικά του Φώτη, στην Ευριπίδου. Κάποιες φορές παρατηρώ τον κυκλικό ακάλυπτο χώρο της πολυκατοικίας που βρίσκεται σχεδόν στην γωνία της Πραξιτέλους με την Μιλτιάδου αλλά και την προμετωπίδα του απέναντι καταστήματος που κυριαρχεί ένα ρεαλιστικό ψηφιδωτό. Και ξέρετε ποια είναι οι δύο υπέρτατες στιγμές απόλαυσης; Ο πρωινός κυριακάτικος καφές , γύρω στις 10:00 στο μπιστρό της Αιόλου στην πλατεία Αγ. Ειρήνης –κρατά το αργότερο μέχρι τις 11:00 γιατί μετά πλακώνει κόσμος- και η αναζήτηση διάφορων μικροπραγμάτων για το σπίτι στις αποθήκες των καταστημάτων ξενοδοχειακού εξοπλισμού εκεί στην Ευρυπίδου. Στις αναζητήσεις και στις συζητήσεις με τους μαγαζάτορες ανακαλύπτω ότι σε πολλά μικρά μαγαζιά έχει μπει πωλητήριο και σε ιδιαίτερα ελκυστικές τιμές αλλά φοβάμαι ότι θα είναι μία επένδυση χωρίς απόδοση, αφού η οικονομία δεν θέλει αντιθέσεις αλλά σταθερότητα, όπως μου είπε ο Γιώργος , ένα φίλος που δουλεύει σε μία τράπεζα …