Ο τζόγος με τους πλειστηριασμούς

Οι πλειστηριασμοί έχουν ήδη ξεκινήσει. Εδώ και καιρό, οι τράπεζες βρίσκουν τρόπους και παρακάμπτουν τη σχετική απαγόρευση πουλώντας «όσο όσο» τα «κόκκινα» στεγαστικά σε επενδυτικές εταιρείες που στη συνέχεια αναλαμβάνουν την είσπραξη ολόκληρου του δανείου, χωρίς να τους εμποδίζει απολύτως κανείς. Πρόσφατα, μεγάλο fund του εξωτερικού κατάθεσε πρόταση σε μία από τις σημαντικότερες ελληνικές τράπεζες για να εξαγοράσει ένα μεγάλο μέρος των στεγαστικών της δανείων στο 30% της αξίας τους. Δηλαδή, για κάθε 100 ευρώ δανείου, να δώσει 30 ευρώ και να αναλάβει το δανειακό χαρτοφυλάκιο. Ανάλογες προτάσεις έχουν γίνει και σε άλλες τράπεζες που θέλουν να ξεφορτωθούν χιλιάδες «κόκκινα» δάνεια, δίνοντάς τα σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές. Τα distress funds έχουν μπει δυναμικά στην ελληνική αγορά και στοχεύουν στην απόκτηση κυρίως στεγαστικών δανείων σχεδόν... τσάμπα.

Συγκεκριμένα, στη χώρα μας φέρονται να βρίσκονται στελέχη των Apollo Capital, Monarch Alternative Capital, Oaktree Capital Management, York Capital, Marathon Asset Management και Fairfax. Ο σχετικός τιμοκατάλογος των distress funds αναφέρει ότι τα δάνεια που διαθέτουν εξασφαλίσεις ακινήτων μπορούν να πουληθούν στο 30-40% της αξίας τους, ενώ όσα δεν έχουν τέτοιες εξασφαλίσεις «πωλούνται» ακόμα και στο 10%. Έτσι, τα στεγαστικά που έχουν δοθεί με προσημειώσεις ακινήτων θεωρούνται τα καλύτερα στο χαρτοφυλάκιο των τραπεζών, ακόμα κι αν δεν εξυπηρετούνται κανονικά, αφού μπορούν να προσελκύσουν ξένους επενδυτές που θεωρούν ότι μπορούν να εισπράξουν ποσά μεγαλύτερα του κεφαλαίου που δαπάνησαν για την αγορά του δανείου. Ακόμα κι αν δεν πετύχουν τον στόχο τους, όμως, θα παραμείνουν στην κατοχή τους ακίνητα με σαφώς μεγαλύτερη αξία. Τα περισσότερα funds έχουν έδρα στη Νέα Υόρκη και ειδικεύονται στο να αγοράζουν σε όσο πιο χαμηλές τιμές γίνεται τα «κόκκινα δάνεια» ή άλλα περιουσιακά στοιχεία που βαρύνονται με χρέη και στη συνέχεια προσπαθούν να εισπράξουν τα δάνεια ή να πουλήσουν τα περιουσιακά στοιχεία σε τιμές υψηλότερες από αυτές που αγόρασαν. Τα συγκεκριμένα funds καταφτάνουν στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου που υπάρχει τάση συρρίκνωσης των δανείων. Ξεχωριστό ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζει το σενάριο που θέλει ελληνικές τράπεζες να βρίσκονται πίσω από κάποια funds μέσω offshore εταιρειών και να διεκδικούν να αγοράσουν «κόκκινα» δάνεια από τό ίδιο το χαρτοφυλάκιό τους, αποφεύγοντας με τον τρόπο αυτό την κοινωνική κατακραυγή που θα «λέρωνε» το εμπορικό τους προφίλ αν προχωρούσαν ανοιχτά σε κατασχέσεις και πλειστηριασμούς. Είναι γνωστό πως ελληνικές τράπεζες διαθέτουν σήμερα offsore στα Νησιά Κέιμαν και στο Λουξεμβούργο, που ασχολούνται με το real estate, ενώ μετέχουν και σε ελβετικά επενδυτικά funds με αποκλειστική δραστηριότητα την αγορά επισφαλών στεγαστικών δανείων.

Το ερώτημα είναι τι συμβαίνει με όσους δουν το δάνειό τους -κυρίως τα στεγαστικά όπου δεν προβλέπεται όρος αλλαγής κατόχου- να περνά στην κατοχή ενός ξένου fund; Το δάνειο θα εξακολουθεί να το διαχειρίζεται η εκάστοτε τράπεζα, αλλά αυτή τη φορά θα το κάνει για λογαριασμό του fund και οι πιέσεις θα αυξηθούν στον μέγιστο βαθμό και η όποια κοινωνική ανοχή θα εξαφανιστεί μπροστά στην εισπρακτική λογική. Σήμερα υπολογίζεται ότι περίπου 320.000 στεγαστικά δάνεια είναι μη εξυπηρετούμενα, ενώ, σύμφωνα με υπολογισμούς, τουλάχιστον το 1/3 ή περίπου 105.000 δάνεια ενδέχεται να οδηγηθούν στη διαδικασία του πλειστηριασμού, με δυσμενείς συνέπειες για τα νοικοκυριά. Μερικές χιλιάδες στεγαστικά δάνεια βρίσκονται στα χέρια ξένων τραπεζών και επενδυτών. Πρόκειται για τα στεγαστικά που έχουν τιτλοποιήσει ήδη οι τράπεζες και έχουν περάσει ήδη στα χέρια «δανειστών». Μάλιστα, οι οφειλέτες δεν έχουν καμία ενημέρωση, αφού, σε περιπτώσεις που έχει εκχωρηθεί η απαίτηση, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να το μάθει μόνο αν αναζητήσει ο ίδιος πληροφορίες στο Υποθηκοφυλακείο.

Πλειστηριασμοί στα «μουλωχτά»

Όπως επισημαίνει η καταναλωτική οργάνωση ΕΚΠΟΙΖΩ, παρά τις κατά καιρούς δηλώσεις των εκπροσώπων των τραπεζών ότι δεν ενδιαφέρονται να μετατραπούν σε μάντρες ακινήτων, αρχίζουν και αυξάνονται οι περιπτώσεις που ορισμένα πιστωτικά ιδρύματα επισπεύδουν αναγκαστική εκτέλεση ακόμα και εναντίον της κύριας κατοικίας οφειλετών. Σε πρώτη φάση, συγκεκριμένες τράπεζες βγάζουν στον πλειστηριασμό ακίνητα που δεν προστατεύονται από την αναστολή μέχρι τις 31/12/2013. Υπενθυμίζεται ότι έχουν ανασταλεί έως το τέλος του έτους οι πλειστηριασμοί α) όλων των ακινήτων, εφόσον η οφειλή είναι κάτω από 200.000 ευρώ σε πιστωτικό ίδρυμα και β) της κύριας κατοικίας, ανεξάρτητα από την ιδιότητα του πιστωτή ή του οφειλέτη και του δανειακού υπολοίπου, αρκεί η αντικειμενική της αξία να μην υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο α' κατοικίας προσαυξημένο κατά 50%. «Η αντικοινωνική όμως συμπεριφορά των τραπεζών δεν σταματά εδώ», σημειώνει η ΕΚΠΟΙΖΩ αναφέροντας ως παράδειγμα τον πρόσφατο πλειστηριασμό κύριας κατοικίας μέλους της στο Ειρηνοδικείο Μαραθώνα. Η ΕΚΠΟΙΖΩ είχε στείλει επιστολή τόσο στην τράπεζα όσο και στον συμβολαιογράφο από τις 4 Ιουλίου, είχε λάβει μάλιστα την έγγραφη διαβεβαίωση του συμβολαιογράφου ότι δεν θα διενεργήσει τον πλειστηριασμό, αφού αποδεικνύεται από δημόσια έγγραφα ότι πρόκειται για την κύρια κατοικία του οφειλέτη. Λίγες μέρες αργότερα όμως «και παντελώς καταχρηστικά, η τράπεζα απέστειλε εξώδικο στην ΕΚΠΟΙΖΩ και τον συμβολαιογράφο, ενημερώνοντας ότι θα προχωρήσει κανονικά στον πλειστηριασμό, με αποτέλεσμα ο οφειλέτης - μέλος της ΕΚΠΟΙΖΩ να έχει χάσει την προθεσμία ανακοπής και αναστολής (5 εργάσιμες ημέρες πριν τον πλειστηριασμό)».

Τρεις κινήσεις που πρέπει να κάνουν οι δανειολήπτες

Κίνηση πρώτη: Πληρώνετε ένα ποσό κάθε μήνα. Ασχέτως του ύψους της μηνιαίας δόσης σας, για στεγαστικά, καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες, καταθέστε ένα ποσό στην τράπεζα. Το ζητούμενο είναι να φαίνεται ότι υπάρχει κίνηση στο δάνειο και ότι εσείς, ως δανειολήπτης, μεριμνάτε γι' αυτό.

Κίνηση δεύτερη: Ενημερώστε την τράπεζα για τα οικονομικά σας και την τρέχουσα οικονομική σας κατάσταση. Δηλαδή για τυχόν μειώσεις στον μισθό ή τη σύνταξή σας, για την απώλεια της εργασίας σας κ.λπ.

Κίνηση τρίτη: Ζητήστε ρύθμιση του δανείου σας. Επιδιώξτε ρύθμιση στα μέτρα σας, ώστε να μπορείτε να πληρώνετε κάθε μήνα τη δόση σας και το δάνειό σας να εμφανίζεται ενήμερο.