Τι θα γίνει με τα κόκκινα δάνεια

Στόχος του νέου πλαισίου μέσω του οποίου θα προβλέπεται ακόμη και η διαγραφή χρέους για νοικοκυριά που αδυνατούν να αποπληρώσουν την οφειλή τους αλλά και η επιμήκυνση του δανείου και η μείωση των επιτοκίων ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα του οφειλέτη, είναι ο απεγκλωβισμός νοικοκυριών και επιχειρήσεων και η άμεση διευθέτηση των υποθέσεων που εκκρεμούν στα δικαστήρια.

Σημειώνεται ότι σήμερα εκκρεμούν στα ειρηνοδικεία της χώρας 100.000 και πλέον υποθέσεις δανειοληπτών που έχουν υποβάλει αίτηση για υπαγωγή τους στο νόμο Κατσέλη, και για αρκετές η δικάσιμος έχει ορισθεί το 2028.

Εν τω μεταξύ, αδιευκρίνιστο παραμένει μέχρι αυτή την ώρα αν στην προωθούμενη ρύθμιση (σ.σ. αυτή που θα «κατέβει» τον Απρίλιο για τα κόκκινα δάνεια των φυσικών προσώπων) θα συμπεριληφθεί και η ρύθμιση και για τα κόκκινα δάνεια των νομικών προσώπων. Δεν αποκλείεται η διαχείριση του ιδιωτικού χρέους να σπάσει στα δύο. Δηλαδή η πρώτη ρύθμιση που θα πάει στη Βουλή, πιθανότατα μέσα στον Απρίλιο, να αφορά τα κόκκινα δάνεια των νοικοκυριών και σε δεύτερο χρόνο να υπάρξει αντίστοιχη ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Η μεταβατική ρύθμιση

Σε ό,τι αφορά την προστασία από τους πλειστηριασμούς, η κυβέρνηση πρόκειται να κατεβάσειμέσα στην εβδομάδα σχετική μεταβατική ρύθμιση μέχρι την ψήφιση του νομοσχεδίου για τα δάνεια των φυσικών προσώπων. Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Οικονομίας η προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς θα αφορά σχεδόν το σύνολο των δανειοληπτών που το δάνειό τους βρίσκεται στο «κόκκινο».

Συγκεκριμένα θα καλύπτει την πρώτη κατοικία αντικειμενικής αξίας ύψους 400.000 ευρώ, ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξει και κλιμάκωση προς τα πάνω ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του δανειολήπτη (π.χ. οικογένεια με ένα ή δύο παιδιά). Πάντως στο τελικό νομοσχέδιο για τη ρύθμιση των κόκκινων δανείων φυσικών προσώπων τα όρια για την προστασία της πρώτης κατοικίας ενδέχεται να είναι χαμηλότερα, όπως αναφέρουν τα ίδια στελέχη στο Euro2day.gr. Και αυτό γιατί στο τελικό πλαίσιο θα μπουν και συγκεκριμένα κριτήρια, όπως το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη, οι τραπεζικές καταθέσεις και το εισόδημα.

Το σχέδιο του υπουργείου και τα ερωτήματα

Βασικός πυλώνας της ρύθμισης του υπουργείου είναι η σύσταση δημόσιου φορέα για τη διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους, ιδέα η οποία είχε βρει κατά το παρελθόν ευήκοα ώτα από την Κομισιόν, αλλά όχι από το ΔΝΤ.

Στόχος της κυβέρνησης είναι η χρηματοδότηση του συγκεκριμένου φορέα να γίνει από το «μαξιλάρι» των 11 δισ. ευρώ του ΤΧΣ, ενώ σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου για το πρώτο κύμα διαχείρισης κόκκινων δανείων θα απαιτηθούν περί τα 2 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες ο φορέας θα αγοράσει τα κόκκινα δάνεια από τις εμπορικές τράπεζες με έκπτωση (discount) και εν συνεχεία ο δανειολήπτης, αν δεν εμπίπτει στην κατηγορία αυτών που βρίσκονται κάτω ή στα όρια της φτώχειας, θα συνεχίζει να αποπληρώνει το υπόλοιπο μέρος του δανείου επωφελούμενος μικρότερης μηνιαίας δόσης, μεταφοράς κάποιου τμήματος του δανείου σε βάθος 10-15ετίας και χαμηλότερου επιτοκίου.

Αν και μέχρι στιγμής πάντως δεν υπάρχει τελικό σχέδιο, οι πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας τις τελευταίες ημέρες έχουν προκαλέσει σειρά ερωτημάτων σε τραπεζικά στελέχη και όχι μόνο.

Σύμφωνα με τους ίδιους, το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι πώς θα υπολογίζεται η τιμή «μεταβίβασης» του δανείου από την τράπεζα στον φορέα. Αυτός όμως δεν είναι και ο μοναδικός προβληματισμός τους. Ένα ακόμη ερώτημα που προκύπτει είναι τι θα γίνεται σε περιπτώσεις όπου το δάνειο που πέρασε στο δημόσιο φορέα δεν εξοφλείται όπως συμφωνήθηκε. Θα διεκδικηθεί από τον φορέα με βάση τους τραπεζικούς κανόνες ή η οφειλή θα βεβαιωθεί στο taxis προκειμένου να αναζητηθεί με βάση τους όρους είσπραξης κρατικών εσόδων;

Τα 3 βήματα του σχεδίου

Προστασία πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς

Η προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς θα γίνει σε δύο στάδια. Σε πρώτο χρόνο θα υπάρξει μεταβατική ρύθμιση για προστασία της πρώτης κατοικίας από τους πλειστηριασμούς αντικειμενικής αξίας έως 400.000 ευρώ (για τον άγαμο) χωρίς να λαμβάνονται υπ' όψιν εισοδηματικά κριτήρια. Η τελικά ρύθμιση για την προστασία από τους πλειστηριασμούς πάντως θα συμπεριληφθεί στη ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια των φυσικών προσώπων που θα έρθει στη Βουλή μέσα στην άνοιξη, πιθανότατα τον Απρίλιο.

Ρύθμιση δανείων φυσικών προσώπων κάτω ή στο όριο της φτώχειας και για τα μεσαία στρώματα

Όπως είχε δηλώσει ο ίδιος ο υπουργός και από το βήμα της Βουλής, το υπουργείο θα φέρει νόμο για την αναδιάρθρωση των δανείων μεταφέροντάς τα από τις τράπεζες σε δημόσιο φορέα διαχείρισης για το σύνολο των νοικοκυριών που βρίσκονται κάτω ή κοντά στο όριο της φτώχειας (σ.σ. η κατηγορία αυτή σήμερα προστατεύεται από τις διατάξεις του νόμου Κατσέλη) και εισάγοντας νομοθεσία δεσμευτική, με αυστηρούς κανόνες και με ισχυρή διαμεσολάβηση για την επίλυση του προβλήματος των στεγαστικών δανείων για το σύνολο των μεσαίων στρωμάτων. Για τα κόκκινα δάνεια των νοικοκυριών θα προβλέπεται και διαγραφή για όσους αντικειμενικά αποδεικνύεται ότι αδυνατούν να πληρώσουν τις οφειλές τους, ενώ για τους υπόλοιπους η μηνιαία δόση θα φθάνει στο 30% του εισοδήματος του οφειλέτη.

Διαχείριση των δανείων των μικρομεσαίων

Βασικός στόχος του υπουργείου για τη διαχείριση των δανείων των επιχειρήσεων είναι η επανεκκίνηση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Στον σχεδιασμό του υπουργείου είναι η μηνιαία δόση να μην υπερβαίνει το 40% των καθαρών εσόδων τους, ενώ παράλληλα θα γίνεται συμψηφισμός με οφειλές προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία.