Τα παιγνίδια με τα επιτόκια

Σε περαιτέρω οικονομική ασφυξία οδηγούνται νοικοκυριά και επιχειρήσεις, καθώς καλούνται να αποπληρώσουν δάνεια όπου το επιτόκιο όχι μόνο υπερβαίνει κατά πολύ τον αντίστοιχο μέσο όρο της Ευρωζώνης, αλλά παρουσιάζει και αυξητικές τάσεις τους τελευταίους μήνες. Τα τελευταία στοιχεία της ΕΚΤ και της Τράπεζας της Ελλάδος καταδεικνύουν το υπέρογκο κόστος δανεισμού που έχει επιβληθεί στους κατοίκους μιας χρεωκοπημένης χώρας, προς όφελος του τραπεζικού περιθωρίου κέρδους, εξέλιξη που βέβαια έρχεται σε αντίθεση με την ανάγκη για θέσπιση ρυθμίσεων που να ανακουφίζουν πραγματικά όσους έχουν λάβει δάνειο και δεν μπορούν να το αποπληρώσουν λόγω της οικονομικής κρίσης.

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, τον Ιανουάριο του 2013 το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο του συνόλου των νέων καταθέσεων παρουσίασε πτώση, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των νέων δανείων σημείωσε αύξηση, με συνέπεια το επιτοκιακό περιθώριο (δηλαδή η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου δανεισμού και του επιτοκίου καταθέσεων που αποτελεί και το έσοδο της τράπεζας) να αυξηθεί κατά 0,16 εκατοστιαίες μονάδες και να διαμορφωθεί στις 3,07 εκατοστιαίες μονάδες, όταν στη ζώνη του ευρώ η αντίστοιχη μέση διαφορά βρίσκεται στα επίπεδα των 2,0 εκατοστιαίων μονάδων περίπου. Στο δίμηνο Νοεμβρίου-Ιανουαρίου καταγράφεται μια συνεχή άνοδο του μέσου επιτοκίου δανεισμού, το οποίο σε συνδυασμό με τη στασιμότητα που παρατηρείται στο μέσο επιτόκιο καταθέσεων οδηγεί σε άνοδο του επιτοκιακού περιθωρίου για τις τράπεζες.

Η... διαχρονική τακτική των τραπεζών έχει ως αποτέλεσμα οι εγχώριοι δανειολήπτες να επιβαρύνονται με ένα από τα υψηλότερα επιτόκια στην Ευρωζώνη, ιδίως στις χορηγήσεις προς τις επιχειρήσεις, στοιχείο που υπονομεύει τις όποιες δυνατότητες ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. Όπως αναφέρει η τελευταία ετήσια έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, τον Δεκέμβριο του 2012 η διαφορά του μέσου κυμαινόμενου -ή σταθερού επιτοκίου για 1 έτος- μεταξύ Ελλάδας και ζώνης του ευρώ ήταν +2,67 έως +3,79 εκατοστιαίες μονάδες στα επιχειρηματικά δάνεια, +2,27 εκατοστιαίες μονάδες στα καταναλωτικά και +0,18 μονάδες στα στεγαστικά. Ενδεικτικά, να αναφέρουμε πως τον Ιανουάριο του 2013 το μέσο κυμαινόμενο επιτόκιο επιχειρηματικών δανείων, ύψους έως 250.000 ευρώ, ήταν στο 7,28% στην Ελλάδα, όταν στη Γερμανία ανερχόταν στο 3,80%, στη Γαλλία στο 1,99% και στην Ισπανία στο 5,40%. Ένας ακόμη... εχθρός των δανειοληπτών είναι και ο πολύ χαμηλός πληθωρισμός, που αυξάνει τα πραγματικά επιτόκια, άρα και την πραγματική επιβάρυνση όσων έχουν λάβει κάποιο δάνειο, προς τέρψιν βέβαια των πιστωτικών ιδρυμάτων. Σύμφωνα, πάλι, με την ετήσια έκθεση της ΤτΕ, τα πραγματικά επιτόκια των νέων δανείων στην Ελλάδα παρουσίασαν στην πλειονότητα των κατηγοριών άνοδο το 2012, η οποία κυμάνθηκε μεταξύ 25 και 170 μονάδων βάσης (0,25-1,70 π.μ.), λόγω της σημαντικής αποκλιμάκωσης του πληθωρισμού το 2012. Ενδεικτικά, τον Δεκέμβριο του 2012 το πραγματικό επιτόκιο στα επιχειρηματικά δάνεια εκτιμάται σε 6,15% (Δεκέμβριος 2011: 4,86%), στα στεγαστικά δάνεια σε 2,65% (Δεκ. 2011: 1,97%) και στα καταναλωτικά δάνεια σε 7,14% (Δεκ. 2011: 6,75%).