Προβλέψτε σωστά και κερδίστε...

Ποιοι θα είναι κερδισμένοι τελικά από την κρίση; Εκείνοι οι οποίοι θα καταφέρουν να προβλέψουν το «πρόσωπο της αγοράς» για την επόμενη μέρα και θα προσαρμοστούν σε αυτό. Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η αγορά κύριας κατοικίας ακολουθεί το δρόμο της συρρίκνωσης. Οι αρνητικές πραγματικές αποδόσεις που προσφέρει λόγω της υψηλής φορολογικής επιβάρυνσης σε συνδυασμό με τα υψηλά ποσοστά ιδιοκατοίκηση αλλά και η γήρανση του πληθυσμού , δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το εγγύς τουλάχιστον μέλλον.

Σύμφωνα με κορυφαίους κοινωνιολόγους, η συρρίκνωση του εισοδήματος μισθωτών και συνταξιούχων , η υψηλή ανεργία στους νέους διαμορφώνει και τα επίπεδα εγκληματικότητας η οποία μπορεί να αποδειχθεί ως καταλύτης για την υποβάθμιση και άλλων περιοχών στο κεντρικό πυρήνα της Αθήνας , της Θεσσαλονίκης και των άλλων μεγάλων αστικών κέντρων της χώρας. «Ακόμα και αν η οικονομία σταθεροποιηθεί, η ισορροπία στην αγορά κατοικίας θα καθυστερήσει περισσότερο αφού η εμπειρία της κρίσης θα καταστήσει ακόμα και εκείνους που έχουν την οικονομική δυνατότητα ιδιαίτερα επιφυλακτικούς απέναντι στην αγορά κατοικίας. Το ψυχολογικό πλήγμα που έχει δεχτεί η αγορά στο τέλος θα αποδειχτεί πολύ πιο ισχυρό σε σχέση με την υποχώρηση των τιμών και το «πάγωμα» των συναλλαγών.» , έλεγε χαρακτηριστικά κορυφαίος τραπεζικός αναλυτής ο οποίος ασχολείται με την χρηματοδότηση της αγοράς κατοικίας.

Ο άλλος σημαντικός κλάδος της αγοράς ακινήτων, οι εμπορικοί χώροι , φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να εκπέμπουν σαφή μηνύματα για το νέο περιβάλλον που θα φέρει η κρίση. Το πλήγμα που έχουν δεχτεί οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ουσιαστικά έχει συμβάλλει τόσο στην οικονομική όσο και στην χωροταξική συγκέντρωση του εμπορίου. Εμπορικά κέντρα και εμπορικοί χώροι που βρίσκονται σε εμπορικές αρτηρίες θα συγκεντρώσουν το ενδιαφέρον στα επόμενα χρόνια ενώ μικρές συνοικιακές αγορές αλλά και παράπλευρες εμπορικές πιάτσες έχουν ήδη πληγεί από την ύφεση. Παράλληλα, η ανάπτυξη νέων αγορών θα πρέπει να αποκλειστεί τουλάχιστον για την επόμενη πενταετία. Το σίγουρο είναι ότι η εικόνα χιλιάδων κενών καταστημάτων δεν πρόκειται να αλλάξει τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, αφού το εμπόριο έχει ή αλλάξει προσανατολισμό. Ανάλογες είναι και οι προοπτικές στην αγορά γραφείων. Η συρρίκνωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με την ανυπαρξία νέων επιχειρηματικών μονάδων οι οποίες θα μπορούσαν να απορροφήσουν ένα μέρος της υπερβάλλουσας προσφοράς , είναι η μεγαλύτερη απειλή για την αγορά γραφείων.

Όλα δείχνουν ότι οι «μεγάλοι» χαμένοι της ύφεσης θα είναι οι γραφειακοί χώροι που βρίσκονται σε αγορές οι οποίες πριν την κρίση χαρακτηρίζονταν ως προνομιακές. Για παράδειγμα η Κηφισίας , όπου υπάρχει μεγάλο διαθέσιμο απόθεμα γραφείων αλλά το ενδιαφέρον είναι σχεδόν μηδενικό. Στις αγορές αυτές σύντομα θα εκδηλωθεί και μία άλλη εξίσου ισχυρή απειλή : η γήρανση των κτιρίων. Συγκεκριμένα, οι περισσότεροι χώροι που βρίσκονται στις «πιάτσες των γραφείων» έχουν μέση ηλικίας 20 ετών και αυτό οδηγεί στην ανάγκη επενδύσεων εκσυγχρονισμού ώστε αφενός να περιοριστούν οι δαπάνες συντήρησης για τους ενοίκους και αφετέρου να υπάρξει το αναγκαίο ληφτινγκ για να προσελκυστούν –αλλά και να παραμείνουν-μισθωτές κύρους.