Που επένδυσαν έλληνες και ξένοι
Τετάρτη, 18 Νοέμβριος 2009 09:49
Τον Σεπτέμβριο του 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 1.561 εκατ. ευρώ, σε επίπεδο σημαντικά χαμηλότερο από ό,τι το Σεπτέμβριο του 2008, κυρίως λόγω της μεγάλης υποχώρησης του εμπορικού ελλείμματος και δευτερευόντως λόγω της μείωσης του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. Οι εξελίξεις αυτές υπεραντιστάθμισαν τον περιορισμό των πλεονασμάτων κυρίως του ισοζυγίου υπηρεσιών και δευτερευόντως του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων.
Η υποχώρηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (κατά 1.540 εκατ. ευρώ) προήλθε από τη μείωση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 792 εκατ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 399 εκατ. ευρώ και του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 349 εκατ. ευρώ (καθώς η μείωση της δαπάνης για εισαγωγές ήταν σχεδόν διπλάσια από τη μείωση των εισπράξεων από εξαγωγές).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 310 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 341 εκατ. ευρώ, καθώς οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως ναυτιλιακές) εμφάνισαν μεγάλη μείωση (κατά 34%). Μικρή μείωση (κατά 9 εκατ. ευρώ) παρουσίασαν οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 2,9% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2008, ενώ η αντίστοιχη μείωση για τις ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος ήταν πολύ μεγαλύτερη (17,8%). Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων μειώθηκε κατά 53 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 20 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 112 εκατ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2008, κυρίως λόγω της μείωσης των εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης από την ΕΕ και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των αντίστοιχων πληρωμών. (Σημειώνεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Τμήμα Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 6.210 εκατ. ευρώ ή 25,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 και διαμορφώθηκε σε 18.332 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μεγάλη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και – σε πολύ μικρότερο βαθμό – τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. Ταυτόχρονα όμως, τα πλεονάσματα των ισοζυγίων των υπηρεσιών και των τρεχουσών μεταβιβάσεων εμφάνισαν μεγάλη μείωση.
Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 11.000 εκατ. ευρώ προήλθε από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 5.712 εκατ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 3.968 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 1.320 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 7.645 εκατ. ευρώ ή 24,6%, δηλαδή πολύ περισσότερο από ό,τι οι εισπράξεις από εξαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 1.933 εκατ. ευρώ ή 18,6%.
Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών κατά 3.965 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν σημαντικά (κατά 31,6%), με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 2.772 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 11,6%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 6,4%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 1.072 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες εμφάνισαν αύξηση κατά 121 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 386 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη σημείωσαν πτώση λόγω των εξελίξεων στις διεθνείς χρηματαγορές και κεφαλαιαγορές. Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκε κατά 1.212 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των αντίστοιχων πληρωμών.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Σεπτέμβριο του 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 13 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 70 εκατ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2008. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης).
Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 1.521 εκατ. ευρώ, έναντι 3.043 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Έτσι, το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 3.006 εκατ. ευρώ, έναντι 5.739 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 1.574 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2009, έναντι 2.642 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2009 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 16.811 εκατ. ευρώ, έναντι 21.499 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, δηλαδή μειώθηκε κατά 21,8%.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Σεπτέμβριο του 2009 οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 156 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά την εκροή 114 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της Marfin Investment Group στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Marfin Investment Group Real Estate (Ολλανδία). Στις άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους καταγράφηκε καθαρή εισροή 22 εκατ. ευρώ χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 2,0 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων Ελλάδος κυρίως σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 2,2 δισεκ. ευρώ) και δευτερευόντως σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων (κατά 0,7 δισεκ. ευρώ). Η εισροή αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού καθώς και σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων κατά 0,6 και 0,2 δισεκ. ευρώ αντίστοιχα.
Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 0,7 δισεκ. ευρώ. Η εκροή αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 6,1 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού, η οποία εν μέρει αντισταθμίστηκε από την αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (κατά 5,1 δισεκ. ευρώ) και των δανείων που χορηγούνται στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα από κατοίκους εξωτερικού κατά 0,4 δισεκ. ευρώ.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2009 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 1,6 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 2,3 δισεκ. ευρώ (έναντι 2,7 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008) και κατά κύριο λόγο αφορούσε την αύξηση της συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής Τράπεζας και του ΟΤΕ, ενώ η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων Ελλάδος για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό έφθασε το 0,7 δισεκ. ευρώ (έναντι 1,8 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008).
Την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 23,1 δισεκ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως την εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για αγορές ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου (ύψους 31,7 δισεκ. ευρώ) και για αγορές μετοχών ελληνικών επιχειρήσεων (ύψους 0,9 δισεκ ευρώ). Συγχρόνως παρατηρήθηκε εκροή λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων Ελλάδος σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 7,9 δισεκ. ευρώ) και σε μετοχές του εξωτερικού (κατά 1,2 δισεκ. ευρώ).
Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εκροή ύψους 7,5 δισεκ. ευρώ οφείλεται στην αύξηση των τοποθετήσεων εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 19,3 δισεκ. ευρώ), η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση των αντίστοιχων τοποθετήσεων στην Ελλάδα από πιστωτικά ιδρύματα και θεσμικούς επενδυτές του εξωτερικού (κατά 7,1 δισεκ. ευρώ) καθώς και από την εισροή ύψους 4,9 δισεκ. ευρώ για την χορήγηση από μη κατοίκους δανείων στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2009 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 3,5 δισεκ. ευρώ. Η αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων κατά 144 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον αμέσως προηγούμενο μήνα (Αύγουστο του 2009) οφείλεται μόνο κατά 15 εκατ. ευρώ σε συναλλαγές του ισοζυγίου πληρωμών. Τα υπόλοιπα 129 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν: (α) την αύξηση κατά 66 εκατ. ευρώ των Ειδικών Τραβηκτικών Δικαιωμάτων που κατανεμήθηκαν στην Ελλάδα (πρόκειται για τη δεύτερη αύξηση, που έγινε στις 9 Σεπτεμβρίου 2009, ενώ η πρώτη είχε γίνει στις 28 Αυγούστου) και (β) την αύξηση της αξίας του νομισματικού χρυσού κατά 63 εκατ. ευρώ λόγω μεταβολής της αποτίμησης του. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
Η υποχώρηση του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (κατά 1.540 εκατ. ευρώ) προήλθε από τη μείωση των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 792 εκατ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 399 εκατ. ευρώ και του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 349 εκατ. ευρώ (καθώς η μείωση της δαπάνης για εισαγωγές ήταν σχεδόν διπλάσια από τη μείωση των εισπράξεων από εξαγωγές).
Το πλεόνασμα του ισοζυγίου των υπηρεσιών περιορίστηκε κατά 310 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 341 εκατ. ευρώ, καθώς οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως ναυτιλιακές) εμφάνισαν μεγάλη μείωση (κατά 34%). Μικρή μείωση (κατά 9 εκατ. ευρώ) παρουσίασαν οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Ειδικότερα, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 2,9% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2008, ενώ η αντίστοιχη μείωση για τις ταξιδιωτικές δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος ήταν πολύ μεγαλύτερη (17,8%). Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων μειώθηκε κατά 53 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω του περιορισμού των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, το ισοζύγιο τρεχουσών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 20 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 112 εκατ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2008, κυρίως λόγω της μείωσης των εισπράξεων του τομέα της γενικής κυβέρνησης από την ΕΕ και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των αντίστοιχων πληρωμών. (Σημειώνεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Τμήμα Εγγυήσεων του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.)
Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2009 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 6.210 εκατ. ευρώ ή 25,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 και διαμορφώθηκε σε 18.332 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τη μεγάλη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και – σε πολύ μικρότερο βαθμό – τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου εισοδημάτων. Ταυτόχρονα όμως, τα πλεονάσματα των ισοζυγίων των υπηρεσιών και των τρεχουσών μεταβιβάσεων εμφάνισαν μεγάλη μείωση.
Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 11.000 εκατ. ευρώ προήλθε από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος των αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 5.712 εκατ. ευρώ, των καθαρών πληρωμών για εισαγωγές καυσίμων κατά 3.968 εκατ. ευρώ και των καθαρών πληρωμών για αγορές πλοίων κατά 1.320 εκατ. ευρώ. Όσον αφορά το εμπορικό ισοζύγιο εκτός πλοίων και καυσίμων, οι πληρωμές για εισαγωγές μειώθηκαν κατά 7.645 εκατ. ευρώ ή 24,6%, δηλαδή πολύ περισσότερο από ό,τι οι εισπράξεις από εξαγωγές, οι οποίες μειώθηκαν κατά 1.933 εκατ. ευρώ ή 18,6%.
Η μείωση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών κατά 3.965 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών και ταξιδιωτικές υπηρεσίες. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) μειώθηκαν σημαντικά (κατά 31,6%), με αποτέλεσμα οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις να περιοριστούν κατά 2.772 εκατ. ευρώ. Επίσης, οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 11,6%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 6,4%, με αποτέλεσμα οι καθαρές εισπράξεις για ταξιδιωτικές υπηρεσίες να μειωθούν κατά 1.072 εκατ. ευρώ. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες εμφάνισαν αύξηση κατά 121 εκατ. ευρώ.
Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε κατά 386 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008, δεδομένου ότι οι καθαρές πληρωμές για τόκους, μερίσματα και κέρδη σημείωσαν πτώση λόγω των εξελίξεων στις διεθνείς χρηματαγορές και κεφαλαιαγορές. Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκε κατά 1.212 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της μείωσης των μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης και δευτερευόντως λόγω της αύξησης των αντίστοιχων πληρωμών.
Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Τον Σεπτέμβριο του 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 13 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 70 εκατ. ευρώ το Σεπτέμβριο του 2008. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης).
Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2009 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 1.521 εκατ. ευρώ, έναντι 3.043 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως τον περιορισμό των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Έτσι, το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 3.006 εκατ. ευρώ, έναντι 5.739 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008.
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων
Το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) διαμορφώθηκε σε 1.574 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο του 2009, έναντι 2.642 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2008. Το εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου του 2009 το έλλειμμα αυτό διαμορφώθηκε σε 16.811 εκατ. ευρώ, έναντι 21.499 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008, δηλαδή μειώθηκε κατά 21,8%.
Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
Τον Σεπτέμβριο του 2009 οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος εμφάνισαν καθαρή εκροή 156 εκατ. ευρώ. Η σημαντικότερη συναλλαγή αφορά την εκροή 114 εκατ. ευρώ για τη συμμετοχή της Marfin Investment Group στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Marfin Investment Group Real Estate (Ολλανδία). Στις άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους καταγράφηκε καθαρή εισροή 22 εκατ. ευρώ χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές.
Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 2,0 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων Ελλάδος κυρίως σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του Ελληνικού Δημοσίου (κατά 2,2 δισεκ. ευρώ) και δευτερευόντως σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων (κατά 0,7 δισεκ. ευρώ). Η εισροή αυτή αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού καθώς και σε μετοχές αλλοδαπών επιχειρήσεων κατά 0,6 και 0,2 δισεκ. ευρώ αντίστοιχα. Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 0,7 δισεκ. ευρώ. Η εκροή αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 6,1 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού, η οποία εν μέρει αντισταθμίστηκε από την αύξηση των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα (κατά 5,1 δισεκ. ευρώ) και των δανείων που χορηγούνται στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα από κατοίκους εξωτερικού κατά 0,4 δισεκ. ευρώ.
Την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2009 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 1,6 δισεκ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 2,3 δισεκ. ευρώ (έναντι 2,7 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008) και κατά κύριο λόγο αφορούσε την αύξηση της συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο της Εμπορικής Τράπεζας και του ΟΤΕ, ενώ η καθαρή εκροή κεφαλαίων κατοίκων Ελλάδος για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό έφθασε το 0,7 δισεκ. ευρώ (έναντι 1,8 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2008).
Την ίδια περίοδο σημειώθηκε καθαρή εισροή ύψους 23,1 δισεκ. ευρώ στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά κυρίως την εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για αγορές ομολόγων και εντόκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου (ύψους 31,7 δισεκ. ευρώ) και για αγορές μετοχών ελληνικών επιχειρήσεων (ύψους 0,9 δισεκ ευρώ). Συγχρόνως παρατηρήθηκε εκροή λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων Ελλάδος σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού (κατά 7,9 δισεκ. ευρώ) και σε μετοχές του εξωτερικού (κατά 1,2 δισεκ. ευρώ).
Τέλος, στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εκροή ύψους 7,5 δισεκ. ευρώ οφείλεται στην αύξηση των τοποθετήσεων εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 19,3 δισεκ. ευρώ), η οποία αντισταθμίστηκε εν μέρει από την αύξηση των αντίστοιχων τοποθετήσεων στην Ελλάδα από πιστωτικά ιδρύματα και θεσμικούς επενδυτές του εξωτερικού (κατά 7,1 δισεκ. ευρώ) καθώς και από την εισροή ύψους 4,9 δισεκ. ευρώ για την χορήγηση από μη κατοίκους δανείων στο δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2009 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 3,5 δισεκ. ευρώ. Η αύξηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων κατά 144 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με τον αμέσως προηγούμενο μήνα (Αύγουστο του 2009) οφείλεται μόνο κατά 15 εκατ. ευρώ σε συναλλαγές του ισοζυγίου πληρωμών. Τα υπόλοιπα 129 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν: (α) την αύξηση κατά 66 εκατ. ευρώ των Ειδικών Τραβηκτικών Δικαιωμάτων που κατανεμήθηκαν στην Ελλάδα (πρόκειται για τη δεύτερη αύξηση, που έγινε στις 9 Σεπτεμβρίου 2009, ενώ η πρώτη είχε γίνει στις 28 Αυγούστου) και (β) την αύξηση της αξίας του νομισματικού χρυσού κατά 63 εκατ. ευρώ λόγω μεταβολής της αποτίμησης του. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.)
